Hakaret Suçu Nedir?
Hakaret suçu kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil isnadında veya olgu isnadında bulunmak veyahut sövmek suretiyle o kişinin onur şeref ve saygınlığına saldırmak suçudur. TCK m.125 de düzenlenmektedir. Suçun alenen işlenmesi, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi, kişinin kutsal sayılan değerlerinden bahisle değerlerine yönelik, dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı işlenmesi suçun nitelikli halidir.
Hakaret, sözlü ifadeler, yazılı eserler, jestler veya diğer iletişim yolları aracılığıyla gerçekleşebilir. Ancak, hakaret suçunun varlığı genellikle aşağılayıcı veya onur kırıcı ifadelerin bir diğer kişiyi rencide etme veya onurunu zedeleme amacını taşımasıyla ilişkilidir.
TCK m.125/1’e göre;
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. “
Hakaret suçunun ağırlaştırıcı halleri ise ;
- Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
- Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
- Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle işlenmesi halinde,
- Hakaretin alenen işlenmesi
- Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır.
Biri bana hakaret etti ne yapmalıyım?
Hakaret suçu şikayete tabi bir suçtur. Bazı hallerde Cumhuriyet savcısının resen de soruşturma başlatabilmesi mümkündür. Hakarete uğrayan kişi kolluğa veya Savcılık makamına şikayette bulunacak sonrasında da kovuşturma aşaması Asliye Ceza Mahkemesinde görülecektir.
Hakaret suçunun size karşı işlenmesi durumunda öncelikle hukuki yardım almanız sizin için en doğrusu olacaktır ceza hukuku alanında uzman bir avukat, size durumunuzla ilgili daha fazla bilgi verebilir ve hangi adımları atmanız gerektiğini yönlendirebilir.
Hakaret Suçu Nasıl İspat Edilir?
Hakaret suçu yazılı, sözel şekilde gerçekleşebilir. Sosyal medya uygulamaları (Whatsapp,Instagram, Twitter, Facebook vb.) üzerinden sözlü ve yazılı olan hakaret suçunu ispat etmek yapılan hakaret yazılı veya ses kaydı şeklinde mesajlaşma kutusunda kalacağından daha kolayken günlük hayatta işlenen sözel bir hakaret suçu için aleni bir yerde veya 3. Bir kişi yanınızdayken söylenmesi durumunda tanıklar aracılığıyla hakaret suçunun işlendiği ispatlanmaya çalışılacaktır. Hakaret suçunun gerçekleştiği ortamın, zamanın gerçekleştiği durum ve bağlamın mahkemeye doğru bir şekilde aktarılması da oldukça önemlidir. Tüm delillerin hukuka uygun yollarla elde edilmiş olması burada önem taşımaktadır. Buna göre hakaret suçu;
- Tanıklar: Eğer hakaret bir topluluk içinde gerçekleştiyse, olaya tanık olan kişiler ifade verebilir. Tanıklar, hakaretin ne şekilde gerçekleştiği konusunda bilgi verebilirler.
- Yazılı Deliller: Eğer hakaret yazılı bir formda (mesajlar, e-postalar, sosyal medya mesajları vb.) gerçekleştiyse, bu yazılı deliller mahkemeye sunularak kullanılabilir.
- Ses Kayıtları: Eğer mümkünse, hakaretin kaydedildiği ses kayıtları ispat olarak kullanılabilir. Ancak, bu tür kayıtların kaydedilmesi, yasa ve etik kurallara uygun olmalıdır.
- Video Kayıtları: Hakaret, bir video kaydı üzerinden ispat edilebilir. Güvenilir bir şekilde kaydedilmiş bir video, mahkemede delil olarak kullanılabilir.
- Tıbbi Raporlar: Eğer hakaret duygusal veya psikolojik zarara yol açtıysa, bir doktordan alınan tıbbi raporlar bu durumu belgeleyebilir.
- Sosyal Medya İzleri: Sosyal medya platformlarında gerçekleşen hakaretler, ilgili hesapların veya yazışmaların ekran görüntüleri üzerinden
ispat edilebilir.
Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
Hakaret suçunun basit hali TCK m.125/1 de düzenlenmektedir. İlgili maddeye göre hakaret suçunun basit hali üç aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. “
Suçun nitelikli hali ise TCK m.125’in devam eden fıkralarında düzenlenmekte olup suçun alenen işlenmesi, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi, kişinin kutsal sayılan değerlerinden bahisle değerlerine yönelik, dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı işlenmesi suçun nitelikli halidir. Buna göre ilgili maddeye göre kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal değerlerden bahisle hakaret suçunun işlenmesi halinde cezanın alt sınırı bir yıldan az olamayacaktır. Suçun alenen işlenmesi halinde ise ceza altıda bir oranında arttırılmaktadır.
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.
Hakaret davasında uzlaşma olmazsa ne olur?
Kanun, belirli suçların uzlaşmaya tabi olduğunu belirtmiştir. Hakaret suçu da uzlaşmaya tabi bir suç olarak kabul edilir. Ancak, kamu görevlisine karşı işlenen hakaret suçu, şikayete bağlı olmaksızın takip edilebildiği için uzlaşmaya tabi değildir ve böyle bir durumda uzlaşma talebi reddedilir.
Hakaret suçunda uzlaşma sağlandığında, eğer dosya soruşturma aşamasındaysa, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir. Dosya mahkeme aşamasındaysa ise uzlaşma sağlanması durumunda düşme kararı verilecektir.
Uzlaştırmanın beraberinde getirdiği önemli sonuçlar göz önüne alındığında, bu sürecin avukat aracılığıyla yürütülmesi tavsiye edilir.
Hakaret Davası Açmak İçin Nereye Başvurulur?
Hakaret Davasında görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
Ayrıca kişi, kişilik haklarının zedelendiğini gerekçe göstererek hukuk mahkemelerinde tazminat davası da açabilir.
Hakaret davası şikâyete tabi suçlardandır. Bazı hallerde Cumhuriyet savcısının resen de soruşturma başlatabilmesi mümkündür. Örnek olarak; kamu görevlisine karşı hakaret suçunun işlenmesi durumunda yetkili makamlar resen dikkate almak durumundadır. Hakarete uğrayan kişi kolluğa veya Savcılık makamına şikayette bulunacak sonrasında da kovuşturma aşaması Asliye Ceza Mahkemesinde görülecektir. Hakaret suçunda görevli ve yetkili mahkeme suçun işlendiği yerde bulunan Asliye Ceza Mahkemesidir.
Hakaret davası kaç ay sürer?
Hakaret davalarının tamamlanma süreçleri, suçun işlendiği yer, ilçe, suçun niteliği ve yargı alanındaki yoğunluk, olayın karmaşıklığı gibi değişkenlere bağlı olarak farklılık göstermektedir. Mahkemeler arasındaki yoğunluk, delil toplama aşamaları ve yargılama prosedürleri, hakaret davalarının sürecini önemli ölçüde etkileyen unsurlardır. Hukuk sistemlerine göre değişiklik gösteren bu süreçler, bazen birkaç ay içinde sonuçlanabilirken, bazen de birkaç yıl kadar sürebilir. Bu süreçte hak kaybına uğramamak ve sürecin etkili yürütülmesi adına alanında uzman bir ceza avukatı ile çalışılması önemli olacaktır.
Hakaret davası sicile işler mi?
Adli sicil kaydı, kısaca kişinin devlet tarafından tutulan suç kaydıdır. Genel olarak bahsedecek olursak, sabıka kaydında kişi hakkında kesinleşmiş olan hapis cezaları, adli para cezaları ve güvenlik tedbirleri yer almaktadır. Buna göre kesinleşen mahkeme kararı adli sicil kaydına işlenecektir. Adli para cezasının silinmesi de kesinleştikten sonra işlenecek olup ceza ödendikten sonra da sicilden otomatik olarak silinmez. Silinmesi için kişilerin Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne bizzat veya avukat aracılığıyla başvuruda bulunması gerekir. Hakaret suçundan yargılanan kişi, yargılama sonucunda hapis ya da adli para cezasına çarptırılırsa bu durum siciline işleyecektir.